Deli Ibrahim

Once bir haber: 

"Riza Zelyut’un iki yil önce Kaynak Yayinlari’ndan çikardigi “Osmanli’da Oglancilik” kitabina, yayimlanmasindan kisa bir süre toplatilma karari verilmisti. Basbakanlik Küçükleri Muzir Nesriyattan Koruma Kurulu ise Ocak 2018 tarihli karariyla da kitabi “sakincali” listesine alinmis ve siyah posette satilmasina hükmetmisti.

Kaynak Yayinlari ise kitabin toplatilip sakincali ilan edilmesine tepki gösteren bir açiklama yayimlamisti. Kitaptaki bilgilerin Osmanli klasik metinlerinden, padisah, yazar ve sairlerinin divan, sehrengiz ve eserlerinden yararlanilarak kaleme alindigina dikkat çeken yayinevi, kitabin çocuklara zarar vermek bir yana, aksine çocuklara zarar veren yapiyi desifre ettigini belirtmis, “Kitaplari degil, taciz ve tecavüzü önleyin!” demisti.

Kaynak Yayinlari’nin karara karsi açtigi dava sonuçlandi. Ankara 11. Idare Mahkemesi, kitaptaki bilgilerin Osmanli dönemine ait belgelere dayanmasini gerekçe göstererek kitabin sakincali listesinden kaldirilmasina ve siyah posetsiz bir sekilde satilabilmesine izin verdi."

Belgelere, arsive dayali yazilmis bir kitaba Osmanli'ya iftira atiyor iddiasiyla dava acmak da, bu davanin kitabin toplatilmasiyla sonuclanmasi da fantastik isler, aklin alabilecegi durumlar degil. Kitabin iddialarindan, tezlerinden memnun degilseniz normal metodu denersiniz, siz de bu hipotezleri curutmek icin baska bir kitap kaleme alirsiniz. Mahkemeyi, kolluk kuvvetlerini kullanmak nedir? Neyse ki simdilik akil almaz karardan donulmus gibi durmakta, devaminda ne olur belli degil. 

Osmanli hakkinda -belgelere dayanarak bile olsa- elestirel/hakim diskurun disinda bir kitap yazmanin zorlastigi bir ortamda kurgu bir elestiri kaleme almak -yahut cizmek- ne kadar mumkun ? Ornegin Nuri Kurtceebe'nin 'Deli Ibrahim' cizgi romani gibi. 

Levent Cantek'in "Turkiye'de Erotik Cizgi Romanlar" makalesini okurken aklima geldi bu zira genelde hosca vakit gecirmek icin uretilmis olan erotik cizgi romanlarin bazen de  "elestiri" olabileceginden de bahsediyordu yazi: 

"Haksizlik da etmeyelim, nasil toplumlarin marjinalleri ve delileri gibi dislananlari, teröristler gibi isyankârlari varsa, erotik eglencenin rahatsiz edici düzeyde protestoculari da vardir. Anlatisi ve kahramanlariyla muhalefet eden erotik anlatilar görülebilmektedir."(1) 

Evet, ornegin Druuna tam da boyle bir anlatidir, yillarca sansurlenerek boluk porcuk yayinlandi. One cikan erotizminin yaninda harika bir bilim-kurgudur ayni zamanda. Ama bunun da otesinde katolikligin merkezi Italya'da bir katolik olarak buyumus yaraticisi Serpieri'nin ifadesiyle Druuna'nin sekse yaklasimi Judeo-Biblikal ahlaka, normlara bir isyandir.  

Deli Ibrahim Nuri Kurtcebe'nin yazdigi , Eralp Noyan'in resimledigi oldukca kisa bir cizgi roman. Eroskop dergisinin ilk sayilarinda toplam 34 sayfa yayinlanmis. Once 4 sayfa olan sayfa sayisi 3'e dusmus sonra da ekonomik gerekcelerle derginin sayfa sayisi tumden azaldigi 10. sayisinda ozel bir aciklama yapilmadan gozden kaybolmus.  Baska bir yerde tamamlanabildi mi bilmiyorum. 

.....

Hakkinda cok sey bilmedigim Eralp Noyan'in cizgisine diyecek yok, oldukca canli renklerle harika bir anlatimi var. Kurtcebe'nin hikayesindeki formul ise Deli Ibrahim ile ilgili tarihi gercekleri ve rivayetleri (her an olum korkusuyla kafesde yasamasi, tahta cikma zamani gelince kardesinin hala yasiyor olmasi kuskusu ile bunu reddetmesi, kadinlara karsi ilk bastaki tutuklugu, cinci hocanin telkinleri ile bunun gecmesi, cinci hocanin saraydaki etkinliginin artmasi, idamlar, tebdili kiyafet etmeleri,  hiddet ve sinir krizleri vb (2) ) alip bunun uzerine oldukca cesur bir mizahi kurgu bina etmek. Kurtcebe bu tarihi gerceklik kirintilarini buyuk abartilarla, mizahla ve erotizmle harmanlayarak eglenceli bir hikaye yaratmis ama ayni zamanda da keni ideolojisi dogrultusunda incelikli bir osmanli duzeni-padisahlik- harem elestirisi getirmis. 

Kendinizi hikayeye kaptirip oyle bir giriyorsunuz ki - hele Noyan'in basarili fircalariyla Cinci Hocan'in padisahi afyonlayip telkinde bulundugu, ruya-gercegin birbirine girdigi sekanslar oldukca basarili- erotizm-ciplaklik kimi zaman sadece fonda kaliyor. 

Cantek'le bitirelim: 

"Erotik çizgi romanlara azimsanarak ya da küçümsenerek yaklasildigini düsünüyorum. Aksine sakin bakilabilirse eger, bu ürünler cumhuriyet tarihinin gözden kaçirilan alanlarindan birini, gündelik yasam ve toplumsal bilinçaltini resmediyorlar. Sirf bu nedenle bile bir toplumu anlama kaygisinin parçasidirlar."

Kurtcebe'nin siyasi kimligi hem diger isleriyle hem de hala bu yasinda gozalti-tutuklama haberleriyle zaten malumumuz; o donem icin yapilan bu uretimi de sadece mizah ya da erotizmle degil siyasi elestiriyle beraber okumak gerek. 

Halihazirdaki donemde de boyle bir cizgi roman yapilamamasini-yapilamamsini da yine siyasetle ve baskin hegemonya ile beraber okumak gerek. 

kaynaklar:

(1) "Turkiye'de Erotik Cizgi Romanlar", Levent Cantek, Cizgili Hayat Klavuzu

(2) http://www.milliyet.com.tr/sekiz-yillik-saltanati-bir-faciaydi/ilber-ortayli/pazar/yazardetay/14.02.2010/1198650/default.htm