Ilk okudugum Venus macerasi uzun yillar once 'Evrenin Akbabalari' isminde muhtesem bir maceraydi; Venus ve Orion'un dustukleri gezegen, yaratiklar, onlari esir alan uzay korsanlari, sonrasinda gelisenler (spoiler olmasin) hersey dort dortluk bir bilim kurgu hikayesiydi. O zamana kadar okudugum yerli cizgi romanlardan cok farkli, oldukca yaratici bir hayalgucunun mahsulu olan bir calismaydi belli ki.
Hayal kirikligi sonraki yillarda yasandi elbette, once tum Venus maceralarinin bu kalitede olmadigini gordum. Bir cogu cocukca, "cheesy" islerdi. Yillar sonra ise -internetle birlikte- daha buyuk hayal kirikligi olarak "kopya" meselesini-iddialarini ogrenmis oldum.
Lami Tiryaki bir tanitim yazisinda "Bir miktar kopya ve biraz da bizden öğelerle oluşturulan" demis Venus icin ama bu herhalde cok iyiniyetli bir yaklasim(1). Gercek cok daha aci, Venus bastan asagi calinti panellerle, hikayelerle dolu. Hatta Venus'de Venus disinda orjinal olarak eklenen ne var o bile mechul. Yapilanin adini acikca hirsizlik-intihal diye koymak lazim zira bu artik alinti, ilham, esinlenmenin cok cok otesinde bir seviyede.
Venus'un kaynaklari zaten CR forumlarinda, websitelerinde boluk porcuk tartisilmis, konusulmus; gayem bunlari -album album tum listede olmasa da- kendi katkilarimi ekleyerek derlemek, biraraya getirmek. Atladigim olursa bilgilendirirseniz sevinir, guncellerim.
Venus'deki cogu cocukca, ucuz maceranin boyle olmasinin hakli bir gerekcesi var zira bu maceralarda cok erken bir tarihte (50'li 60'li yillarda) genc yastaki okuyuculari hedef alarak uretilmis "Buck Rogers"lar kaynak olarak kullanilmis. Buck Rogers zaten hedef kitlesini hizli, akici, pulp maceralara cekmek icin hazirlanmis bir CR; cok derin bir icerik, yapisal olarak saglam bir bilim kurgu altyapisi veya yaratici bir hayalgucu icermeyen gunluk ve haftasonlari olmak uzere degisik peryotlarda hizli uretilip tuketilen CR'lar. Donemi ve hitap ettigi okuyucu icin ilginc olabilecek ama 80'lerde coktan asilmis CR'lar. Buck bu maceralarda Venus oluvermis:
Burada bir baska ilginc nokta zaten bu Buck Rogers'larin bir kisminin daha onceki bir donemde Yildirim Kaptan olarak Turkiye'de zaten yayinlanmis olmasi. Ilk yayinlar Cocuk Haftasi dergisinde 50'lilerin sonlarinda, sonrasinda Dogan Kardes dergisinde 67 yilinda gerceklesmis. Bu yayinlarda (Cocuk Haftasini kontrol ettim sadece) kahramanin adinin degistirilmis olmasina ragmen gercek yaraticilarin ismi yer almis.
 |
| Venus ve Kaptan Yildirim |
Bir enteresan not da (Bulent Kisa'dan) Yildirim Kaptan'in aslinda Buck Rogers oldugunu belirtmeden -bilinmesine ragmen, keske yazida bu da belirtilse idi- Kaptan Venus tarafindan calindigini tespit eden su yazi olmus :
Kaptan Venüs´ın açıkgöz ve yaratıcı çizeri Yıldırım Kaptanları almış, bütün macera ve resimleri aynen kullanmış, sadece Yıldırım Kaptan tipini değiştirip bir kadını, Kaptan Venüs yapmıştı. Tabii bu sözde eserini kendi imzası ile satmıştı. Kaptan Venüs de öyle uzayda sürünüp, maceralar yaşamasına gerek olmayan seksi bir tipti. Dünyanın herhangi bir yerinde manken olarak milyonlar kazanabilirdi. Kaptan Venüs´ı gençler yuttu fakat Yıldırım Kaptan´ı tanıyan kişileri de onun böyle yozlaşması ya da cinsiyet ameliyatına arzusu hilafına uğraması üzdü. Orijinalitesini hiç bozmadan Yıldırım Kaptan aynen yayınlansaydı daha iyi olmaz mıydı? (2)
Fakat Buck Rogers agirlikli kaynak olmasina ragmen elbette tek kaynak degil. Gelelim diger kaynaklara:
Bir macerada (Zamanin Sonundaki Tapinak) Thor ve Volstagg kullanilmis Marvel evrenininden; Thor 242-243-244 gibi sayilardan paneller ve hikaye asirilmis. Thor bir zamanda yolculuk hikayesi geregi 'Herkul', Volstagg ise 'Sovalye Arthur' yapilmis (Hogun'a dusen rol dogal olarak 'Cengiz Han' :) ) .
 |
| Cekici yerine kilicini Venus icin firlatan Thor |
Yagmalanan baska bir kaynak ise cok zengin icerikleriyle Fransiz bilim-kurgu albumleri elbette; bunlar Buck Rogers'larin aksine album olarak uretilmis veya dergilerdeki yayinlarin albumlesmesiyle olusmus cok daha saglam kurgulu, derinlikli yayinlar:
Benim bayildigim 'Evrenin Akbabalari' harika bir BD olan Le Vagabond des Limbes'in ucuncu albumunden (Les Charognards du cosmos - 76) kare kare asirma:
'Galaksinin Merkezi' ise gecen sene izledigimiz filme de (Valerian and the City of a Thousand Planets) kismen kaynaklik eden Valérian and Laureline altinci albumu (Ambassador of the Shadows - 75)den kare kare asirma:
Goruldugu gibi onune geleni yagmalayip ortaya karisik bir eser sunmus Ali Recan, hal boyle olunca maceralarin icerigi, kalitesi ve tanimlanan evrenin mantigi acisindan da oldukca garip-tutarsiz-eklektik bir CR ortaya cikmis. Buck Rogers'in cocukca evreni Vagabond ve 'Valérian and Laureline'in karmasik, derinlikli, cok-katmanli icerigine uyusmamakta; kaldi ki Vagabond ve 'Valérian and Laureline' evrenleri bile birbirleriyle felsefe, teknolojik gelismislik, yaraticilik, icerik konusunda apayri evrenler.
Belki bu karmasa icinde tek olumlu nokta Recan'in CR dunyamizda eksikligini hissettigimiz guclu bir kadin kahraman yaratma girisimi olabilir. 60'larda Barberella ile baslayan Laureline ile devam eden ozellikle Fransiz bilim-kurgu CR'larindaki guclu-lider-karizmatik kadin karakter boylece CR dunyamizda temsil edilmis olur. Ama keske calinti, derme-catma degil orjinal olsaydi.
KAYNAKLAR:
(1) Çizgili Hayat Kılavuzu - Kahramanlar, Dergiler ve Türler
(2) http://www.bilinmeyen.com/node/300
PS: Ek bir not; 'Valérian and Laureline' albumunde uzayli irklarin adi bile orjinalinden bozulmadan alinirken bu panelde ceviriye mudahale edilmis. Tagliens teolojik problemleri cozen bir irk yerine -tahminim 'gods of cosmos' gibi cogul tanrilar kelimesi rahatsiz etmis olmali- 'teknolojik savaslarin zorlu savascilari' gibi bir sacma ceviriyle sansure ugramis :)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder