16 Mayıs 2019 Perşembe

Planetary

Planetary, Warren Ellis'in Authority ile birlikte ayni donemde yarattigi John Cassaday'in cizdigi sadece 27 sayilik oldukca basarili bir superkahraman/bilim-kurgu cizgi romani. 

Kendi tabirleriyle olaganustu olaylar arkeologlari olan kahramanlarimiz tuhaf-paranormal olaylari arastirip bilgi toplayan, kataloglayan bir gruptur. Gruba yeni katilan Elijah ile birlikte hem grubun tarihine hem de karsilastiklari olaylarin gizemine yavas yavas girmekteyiz: Elijah'in gizemli gecmisi, grubun kurucusu dorduncu adamin kimligi, yavas yavas anlatilan asil kotulerin hikayesi...

Ama esasen tum hikaye cizgi roman tarihine gonderilmis bir selam, uzun suren bir saygi durusundan ibaret. Daha ilk bolumde kahramanlarimiz Doc Brass'i bulur, yuzyilinin basindan beri kendi okkult grubuyla kotuluklere karsi mucadele eden Brass aslinda cizgi roman dunyasindaki tum super kahramanlarin bir nevi atasi sayilabilecek Doc Savage'den baskasi degildir. Orjinal Savage'in Man of Bronze diye anilmasindan dolayi bir telif problemi cikmasin diye "Brass" adi verilmistir. 

Savage'in takiminda da yine pulp tarihin kahramanlarinin bir geciti, bir ozetidir adeta : Tarzan, Asyali villian arketipini Hark , Bret Leather ise tum ilk maskeli kahramanlar The Green Hornet, The Shadow ve The Spider'in bir karisimidir. 


Pulp kahramanlarin populer kulturde aslinda kendi yerlerini biraktiklari  super kahramanlara karsi (Justice League benzeri bir ekibe karsi) dunyayi savunmasina sahit oluruz. 


Hem Savage ve arkadaslarinin hem de kahramanimiz Elijah'in dogumgunleri ise aynidir: 1 Ocak 1900. Bugun dogan bir baska birine daha atif yapilir hikayede; 20. yuzyilin ruhu olarak dogan (bu yuzden yuzyilla uyumlu olarak elektirige dayanan gucleri olan)  yazar Ellis'in The Authority icin yarattigi Jenny Sparks. Surec icerisinde birbirlerini baglayan bu tuhaf tesadufun gizemini de ortaya cikarmaya calisirlar. 

Kahramanlarimiz hemen her bolum populer kulturun ve cizgi romanin yeni yorumlariyla, yeniden kurgulanmis orjin hikayeleriyle karsilasmaya baslar. 

Fantastik Dortlu'nun hikayesini bambaska bir acidan dinleriz. John Constantine ve diger gizemli Vertigo kahramanlarini, Superman,Wonder Women ve Green Lantern'in hikayeleri yeni bastan takip etme imkani buluruz. 




Super kahramanlarin gizli kimliklerinin olmasinin adetten oldugu gunlerde Thor'un da bir gizli kimligi vardir elbette.Her ne kadar bugun bize sacma-yabanci gelse de meshur cekici Mjolnir'i ise bir sopa-baston seklinde kamufle etmektedir.


Bastonun cekice donusmesini buyu diye gecistirmeyip bilim kurgu temeline oturtmayi dener Ellis (bence harika bir bulusla) ve basarili da olur. Sherlock Holmes'den Frankenstein'a Gorunmez Adamdan Drakulaya Viktoryen donemin hala karanliklarda saklananan canavarlari ile de tanisiriz. John Stone ise James Bond/Nick Fury karisimi bir ajan tiplemesine gondermedir. Bu saygi durusu mutlak bir  takdir etme, yuceltme biciminde degildir elbette yeri geldiginde populer kulturu acimasizca elestirdigi de olur Ellis'in. 

Tum bunlarin disinda alttan alta devam eden bir de buyuk hikaye vardir : Alternatatif Fantastik Dortlu grubu uzaya degil evrenler arasi yapiya yapmaya calistiklari yolculuk sirasinda buyuk gucler kazanmis ve hikayemizin ana kotuleri olmustur. (Evrenler arasi boslukta yolculuk etme ve bunu gerceklestirebilecek bir tur uzay gemisi Ellis'in The Authority'de de kullandigi bir fikirdir) 

Tum hikaye boyunca Planetary ve Fantastik Dortlu arasindaki mucadele de adim adim ilerler. 

Kapaklar: 







6 Mayıs 2019 Pazartesi

The Goddamned

Jason Aaron'in Cain'in hikayesini bambaska bir sekilde anlattigi cizgi roman "The Goddamned" okundugunda yakin zamanlarda cekilmis benzer konulu bir filmi hatirlamamak mumkun degil: Aronofsky'nin Noah filmi. 



Film Nuh'un hikayesini alisilmisin disinda bir bicimde anlattigi icin hem tuhaf bulunmus hem de kimi dini cevrelerce elestirilmisti. Oysa Aronofsky'nin yaptigi extra-Biblikal denen Bible disindaki (kimi apoktifal olarak nitelenen, ortadoks Hristiyanlarca kabul edilmeyen) kaynaklarin anlattigi hikayeyi perdeye tasimasiydi. Bu literaturun en onemli sahislarindan birinin yani Enoch'un filmin anahtar karakteri olmasi da bosuna degildi. 

Jason Aaron da cizgi romanda ayni seyi yapmakta ve ektra-Biblikal kaynaklari hikayelestirmekte. Yine bu literaturun onemli  kisisi Enoch'a da gonderme yapmakta: buna gore tekerlek-demiri isleme gibi teknolojileri Enoch'un zamanindan beri gormedigini soylemekte Cain (zira bu mitolojiye gore insanlik bu bilgileri bizzat Enoch'a borculudur). 



Devler olarak nitelenen Nephilim de benzer bir literaturun urunudur, "dusmus" meleklerin yoldan cikarak insanlarla uremesinden dogan bu yari-ilahi yaratiklar bir yanlariyla insanlari bir yanlariyla ilahi yaratiklari/dunya otesi katmanlari temsil etmektedir. Hic bir insanin veya doga olayinin olduremedigi Cain de bu yuzden kendini ancak bir Nephilim'in oldurebilecegine inanmaktadir. 


Islami mitolojideki Harut Marut da kendilerine insani nefisler verildiginde yoldan cikan (dusen) ve insanlarla nesilleri karisan meleklere denk gelmektedir. (Aslinda bu fikri en guzel degerlendirip yeniden yorumlayan ise Garth Ennis ve Preacher'da kullandigi Genesis fikridir bence. Tum hikaye bir melegin yoldan cikmasiyla baslar )

Son olarak Cain'in sikca silah olarak kullandigi cene kemiginin de Biblikal mitolojide onemli bir yeri oldugunu vurgulamak lazim; Bible kahramani Samson bir essegin cenekemigini silah olarak kullanarak buyuk bir Filistin ordusunu yenmistir bu mite gore. 



Devami henuz gelmese de The Goddamned ilk albumu hem cizimleri hem de hikayesiyle Amerikan comics dunyasinda gormeye cok aliskin olmadigimiz bir eser. Cok katmanli gondermeleriyle daha cok bir BD albumu tadi birakti bende.