"Tanrinin Kuraltanimaz Kullari" Ahmet Karamustafa'nin bir kitabin adi: 13-16. yuzyillarda ozellikle Anadolu, Balkanlar ve Iran cografyasinda yasayan, turlu isimlerle anilan, bugun bildigimiz manadaki Ortodoks Islam'in kiyisinda duran, sinirlari her daim zorlayan heterodoks akimlari inceleyen oldukca onemli bir kitap.
Simdi elimde bu akimlar-dervisler-abdallar uzerine cizilmis bir cizgi roman var: Zendeka. Bu harika esere cizgi roman demek biraz yanlis aslinda; nasil abdallar-cavlaklar kendilerini kisitlayan toplumsal-dinsel kurallari tanimiyorlarsa onlar hakkindaki eser de cizgi roman kurallarini tanimiyor, alisilagelmis kaliplari asiyor. Kimi sayfalar alisilagelmis-geleneksel formatlara sadik kalarak klasik bir CR gibi ilerlese de kimi sayfalarda tek sayfalik hikayeler, pin-uplar, tek paneller yahut sadece bilgi veren metinlerle tam bir kalendar dervis gibi "senlikli" ilerlemekte. Yine icerige yakisir bir bicimde yaygin bir dagitim agi ve kurumsal sirketlerle basilip-dagitilmak yerine piyasa kurallari ile kavga ederek, onu asmaya calisarak bir fanzin olarak sinirli sayida (yanlizca 100 adet) basilmis. Bu yaraticisi Cemal Soyleyen'in bir tercihi miydi yoksa bu icerikteki bir eser icin baska care yok muydu bilmiyorum ama bu esere de bu format-dagitim kanali yakisirdi zaten.
Album bize donemin Ertugrul dizisi gibi ideolojik propaganda araclari ile kurgulanan ve hergun tepemize boca edilen sunni-islam merkezli bir okumasindan siyrilmamiz icin bir firsat taniyor: donemde -ve sonrasinda da- cografyamizin her yaninda gorulen senkretik inanclarin, bunu tasiyan, ureten, yayan abdallarin meydana getirdigi bambaska bir atmosfer sunuyor. Bu atmosfer bize propaganda edilenden daha gercekci, cok daha daginik-heterojen ve acikcasi daha da eglenceli. Zira akademik calismalarindan da biliyoruz ki donemin inanc haritasi (sunni tarikatlerde bile) oldukca heterodoks cesnili, bize bugun sunulan homojen-bugun anladigimiz anlamda kati sunni degil.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder