1 Mart 2018 Perşembe

Uderzo'nun Asteriks'i

Goscinny ve Uderzo birlikte 24 Asteriks albumu yaparlar (sonradan eklenen toplama albumlerle bu sayi 26'ya cikar) Goscinny'nin 77'deki olumunden sonra emekliligine kadar Uderzo tek basina 8 album uretir (25–31 ve 33 numarali albumler) sonra da yeni kadroyla yeni kreatif donem baslar. 

Asteriks'in klasiklesmis, en cok begenilen maceralari buyuk oranda ilk donemdendir (ilk 24 album). Uderzo'nun yalniz uretimleri cizimlerdeki ustaliginin dorugunda olmasina ragmen "en sevilen Asterix" albumlerinde, "best of" listelerinde bir turlu yer bulamaz. Hatta "Asteriks artik kilicini duvara asip emekli mi olmali?" minvalinde yazilar kaleme alinmaya baslar. Goscinny'nin olumunden sonra cikan albumleri gercek Asteriks kulliyatina-kanonuna dahil etmeyen fanlar bile cikar.  

Bunun nedeni aciktir; Goscinny urettigi seneryolarda anakronizmi hunerle kullanir: genis edebiyat ve tarih bilgisiyle modern zamanlara ait konseptleri, populer kulture, edebiyata, guncel olaylara ait kisileri, durumlari Asteriks'in dunyasina buyuk ustalikla tasimaktadir. En mukemmel Asteriks mizahi cogu zaman Romali pataklamaktan degil bu anakronizmden dogmaktadir. Oyle ki okuyucunun kultur dunyasi derinlestikce tekrar yaptigi okumalarda daha once gormedigi gondermeleri, esprileri farketmeye baslar. Asterix ve Obelix'in fiziksel olarak karsi koyamayacagi hemen hic bir problem olmadigindan en tumturakli macerelar ise kucuk galya koyunde cesitli nedenlerle dogan hiziplesmelerden cikar. Iste bu yuzden Asteriks Lejyoner - Gladyatör- Britanya'da- Oburiks ve Sirketi - Tanrilar Sitesi gibi albumler her zaman best of listelerinde yer bulmaktadir. 

Uderzo ise albumlerinde maalesef bu dokuyu genelde tutturamayarak mizahi kelime oyunlari ile uretmeye calismistir. Ama hem bunu cok asiri tekrarladigindan (bazen ayni sayfada 3-4 kez) hem de yukarida bahsettigimiz diger yonler eksik kaldigindan albumler cok satmalarina ragmen ayni kaliteyi yakalayamamistir. Yeni etnik stereotipler ve Asterix'in yeni gezileri de heyecanli maceralar yaratmaya yetmemistir. 

Asteriks ve Şehrazad (87) - Kelime oyunlarinin sinirlarini zorlamak

Oburiks Zor Durumda (96)

Yine de "kilici duavara asma"yi tartisacak kadar trajik bir durum yoktur ortada. Goscinny'den hemen sonra urettigi "Büyük Hendek", "Siyah Altin" gibi maceralar eski maceralarin izini tasir yahut "Gül ve Kılıç" eski albumlerde oldugu gibi "feminizm" ve "kadin haklari" tartismasiyla anakronizmi basarili bir sekilde kullanir, koyde bir hiziplesme yasanir.  

Gül ve Kılıç -91

Neyse ki Uderzo Asteriks'in kendisiyle birlikte emekliye ayrilmasina izin vermemis, simdiki yeni kadroya bayragi devretmistir. 


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder